به نقل از آفتاب، ابتدای سال جدید با فجایعی رو به رو بود که خطاهای انسانی نقش عمده ای در به وجود آوردن آن داشتند اما موضوع حائز اهمیت این است که خطاهای انسانی هنوز هم تمامی ندارند! در سخت ترین شرایط و بحرانی ترین روزها اولین چیزی که وجود ندارد مدیریت بحران است! مدیریتی که بحران زده عمل می کند و تاکنون در هیچ لحظه حساسی نتوانسته آن طور که باید سکان دار امداد رسانی به مردم باشد و دقیقا به همین دلیل هم مردم بیش از آنکه به ارگان دولتی اعتماد داشته باشند به مردمانی از جنس خودشان اعتماد دارند و از آن ها کمک و یاری می طلبند. سیل لرستان از جمله فجایعی است که روز به روز بیشتر به عمق آن پی می بریم و جالب است که بازخورد خبری آن نیز تاکنون خیلی کم بوده است! پلدختری که زیر آب رفت و معمولانی که خانه های زیادی به گفته شاهدان عینی در آن تخریب شده و از بین رفتند، از جمله شهرهای لرستان هستند که در سیل به دلیل کوهستانی بودن منطقه به طور کلی راه‌های ارتباطی‌شان از بین رفت و حالا مردم سیل زده چشم انتظار کمک هستند!
وضعیت بدتر از آن چیزی است که گفته و شنیده می شود
برای بررسی ابعاد فاجعه در لرستان با دو نیروی امدادی که به صورت خودجوش و توسط ستاد های مردم نهاد به منطقه اعزام شده اند به گفت و گو نشستیم؛ بابک جمالی امداد گر وابسته به جمعیت امام علی در رابطه با اوضاع منطقه سیل‌زده لرستان می‌گوید: وقتی که وارد منطقه می شوید اولین چیزی که نظرها را به خود جلب می کند نبود یا کمبود امکاناتی مثل بیل مکانیکی است؛ چرا که خیلی از شهرها و روستاها راه های ارتباطی شان به طور کلی قطع شده است. کوه ریزش کرده یا زمین رانش کرده و همین موضوع سبب شده تا راه های ارتباطی برای این شهرها بسته شود؛ بنابراین وجود تجهیزاتی مثل بیل مکانیکی برای باز کردن راه ها الزامی است که البته در مناطق سیل زده به ندرت دیده می شود! متاسفانه اقلام و تجهیزاتی هم که وجود دارند یا خیلی ناکارآمد هستند و یا سوخت لازم را ندارند و همین موضوع سبب می شود که کار به کندی صورت پذیرد! از طرف دیگر چیزی که به شدت شاهد آن هستیم این است که در برخی شهرها و حتی روستاهای زیادی گل و لای و رسوبات همراه با سیل در تمام زندگی مردم نفوذ کرده و عملا آنها جایی برای زندگی کردن و حتی خوابیدن هم ندارند! آب در این مناطق به طور کلی گل آلود است و حتی آب شرب برای آنها وجود ندارد! این در حالی است که مردم لرستان به شدت مردم نجیبی هستند و با همه این سختی‌ها باز هم یکدیگر را دلداری می‌دهند اما وضعیت آنها بدتر از آن چیزی است که در خبرها گفته و شنیده می شود! این مردم همه دارایی شان را از دست دادند؛ من با مردی روبرو شدم که قبل از سیل ۴۵ گوسفند داشت اما بعد از سیل تنها ۵ عدد گوسفند برای او باقی مانده بود! یعنی به طور کلی سرمایه زندگی اش را از دست داده بود، ما حتی با مواردی روبرو شدیم که مردم همه داشته های چندین ساله شان را از دست داده بودند و یک شبه و ظرف چند دقیقه کل خانه شان خراب شده بود!»
از برخی مناطق سرکشی نشده است
او در ادامه تصریح کرد: «با همه این تفاسیر مشکل عمده مناطق سیل زده نبود مدیریت برای رساندن اقلام ضروری به سیل‌زدگان است چرا که در مواردی دیده می شود برخی از مناطق چندین بار مورد سرکشی قرار گرفتند اما خیلی از مناطق نیز وجود دارند که حتی یک بار هم مورد سرکشی قرار نگرفتند و اقلام ضروری به آنها نرسیده است! من با پسربچه ای روبرو شدم که گریه می کرد و می گفت: «من دو روز است چیزی نخوردم نان به ما بدهید ما با نان خالی هم می توانیم زندگی کنیم یا آرد به ما بدهید تا خودمان نان درست کنیم!» با این اوصاف کمک هایی که از طرف نیروهای مردمی صورت می گیرد برای مردم بسیار پذیرفته تر از کمک هایی است که از ارگان های دولتی به آنها داده می‌شود! عدم مدیریت توزیع اقلام ضروری بزرگ‌ترین و حادترین مشکلی است که در مناطق سیل‌زده وجود دارد، از طرف دیگر نبود نیروهای کارآمد نیز مشکلی است که نمی توان از آن چشم پوشی کرد، در این منطقه هیچ نیروی پزشک و متخصصی وجود ندارند تا درد مردم سیل زده را التیام دهد؛ رشته تحصیلی من زبان است به همین دلیل وقتی با مردم رنج دیده رو به رو می شوم نمی دانم که چگونه باید با آنها برخورد کنم! این مناطق نیاز مبرم به نیروهای متخصص به خصوص روانشناس و پزشک دارند، من با خانمی روبه رو شدم که چند روز قبل از سیل برادرش را از دست داده بود و حالا سیل تمام زندگی اش را برده بود و اصلا نمی دانستم که با این زن چگونه باید صحبت کنم!»
عکاس ها بیشتر از نیروی امدادی هستند
این نیروی مردمی افزود: «به دلیل تعصباتی که در این منطقه وجود دارد اکثراً زنان از گرفتن اقلام بهداشتی امتناع می کنند به همین دلیل حضور نیروهای خانم در این مناطق به شدت ضروری است، مناطق به شدت نیاز به نیروهای امدادی دارد نیروهای متخصصی که دور دیده هلال احمر و ارگان های امدادی هستند تا بتوانند به مردم آسیب دیده کمک کنند، ما با شخصی روبه رو شدیم که پایش شکسته بود اما هیچ یک از ما نمی توانستیم و بلد نبودیم که به او کمک کنیم! از طرف دیگر نیروهای امدادی نیز بسیار در منطقه کم هستند و حضور آنها کفاف جمعیت منطقه را نمی دهد! اما موضوع دیگری که وجود دارد این است که عکاس در این منطقه به شدت زیاد است حتی می توان گفت بیشتر از نیروهای امدادی عکاس در این منطقه وجود دارد که برای عکاسی کردن و انتشار تصاویر مناطق سیل زده به منطقه لرستان آمده اند.»
نیازهای مردم اولویت بندی نشده است
جمالی تصریح کرد: «مشکل دیگری که در منطقه وجود دارد عدم وجود سرپناه است؛ مردم عملاً در این شبها روی سنگ می خوابند این مردم هیچ چیزی ندارند، خودشان هستند و لباس هایشان! همه وسایل زندگی شان را یا آب برده یا در گل و لای غوطه ور است! با این اوصاف باز هم شاهدیم که اقلامی به این مناطق فرستاده می‌شود که مورد استفاده افراد سیل زده نیست! مثلا برای آنها ماکارونی یا برنج می فرستند! این افراد حتی وسایل اولیه برای پختن ماکارونی یا برنج را هم ندارند اما اقلام ضروری که باید به منطقه ارسال شود مثل چادر، چکمه، بیسکوییت و اقلام خوراکی خشک اصلا به این منطقه فرستاده نمی‌شود یا به حدی کم است که کفاف منطقه را نمی دهد! نیازهای مردم در این منطقه اولویت بندی نشده است!»
در شهر معمولان کسانی بودند که حتی نان خالی هم نداشتند
محمد باقر میرزایی نیز نیروی دیگری است که به صورت خودجوش برای کمک به افراد سیل‌زده به لرستان رفته است، او در این باره می گوید:«متاسفانه مشکل خیلی مهمی که در مناطق سیل‌زده با آن رو به رو هستیم موضوع توزیع اقلام ضروری است. این اقلام روزانه ارسال می شوند اما به درستی در مناطق سیل‌زده توزیع نمی شوند! چند بالگرد در منطقه وجود دارند اما مردم آسیب دیده توان این را ندارند که به دنبال بالگرد بدوند تا بلکه اقلام بهداشتی و ضروری خود را دریافت کنند! مهمترین موضوعی که به وضوح می توان گفت اصلا صورت نگرفته است مدیریت بحران است چرا که نیروهای دولتی نتوانستند اقلام ضروری را به دست مردم آسیب دیده برسانند! در شهر معمولان کسانی بودند که حتی نان خالی هم نداشتند و مدیریت واحدی برای توزیع اقلام نیست! »
همین حالا هم وضعیت مردم فاجعه است
او در ادامه تاکید کرد: «با توجه به اینکه شنیده می‌شود یک سامانه بارشی دیگر قرار است به سمت لرستان بیاید باید بگویم همین حالا هم وضعیت مردم فاجعه است و مسلما عمق فاجعه از این هم بدتر خواهد شد! حتی اگر در نظر بگیریم که سیل دیگری جاری نشود باز هم در چند روز آینده با فاجعه رو به رو خواهیم بود؛ چرا که گل و لایی که به واسطه سیل وارد خانه ها شده است اگر نم باران نخورد خشک می شود و به سنگ تبدیل می شود آن زمان به هیچ عنوان نمی توان این گل و لای را از خانه ها خارج کرد! مردم ساکن بالا دست رودخانه کرخه با وضعیت بهتری رو به رو هستند و حتی به خیلی از خانواده های پایین دست نیز پناه دادند.»
مسئولان کت و شلوار پوش!
او تصریح کرد: «برخی از مسئولان صرفا نمادین و برای اینکه خودی نشان بدهند به منطقه آمدند و رفتند! حتی یک ساعت هم در منطقه نبودند که اوضاع مردم را ببینند! از طرف دیگر بار ها دیده شد که مسئولانی به منطقه آمدند که هیچ کمکی نمی توانند انجام دهند و اصلا در حوزه اختیارات آن ها نبود و صرفا برای اینکه بیشتر مورد توجه قرار بگیرند و عکس هایی از آن ها گرفته شود به این منطقه آمده بودند! تنها وزیر ارتباطات بود که به منطقه آمد با ما ۲ روز در چادر خوابید و وضعیت ارتباطات شهر ها را سامان بخشید و بعد از منطقه خارج شد! بقیه وزرا تنها چند دقیقه به اینجا آمدند و خیلی از آن ها نیز تقریبا پایشان با زمین لرستان برخورد نداشت که رفتند!»
مردم اعتمادشان را از دست داده اند
میرزایی ادامه داد:« مردم این منطقه در بدترین وضعیت ممکن به سر می برند و چون در روزهای اول کمک رسانی به آن ها خیلی کم و بد انجام شد بنابر این آن ها اعتمادشان را به کلی از دست داده اند به همین دلیل هم وقتی پای اقلام ضروری در میان است برخی از آن ها بیش از اندازه مصرفی بر می دارند تا در روزهای بعد گرسنه و تشنه نمانند! همین موضوع هم اوضاع را
بدتر کرده و سبب شده تا به خیلی از افراد آسیب دیده نتوانیم اقلام ضروری برسانیم! از طرف دیگر ما هنوز از برخی از روستاها اطلاع نداریم!
راه های ارتباطی با برخی روستاها به طور کلی قطع شده و هیچ کمکی تاکنون به آن ها نشده و هیچ خبری هم از آن ها نداریم! کمک ها و اقلام ضروری هر روز ارسال می شود اما ما در توزیع آن به شدت مشکل داریم!»
این طور که از گفته های شاهدان عینی این منطقه بر می آید مدیریت بحران، بحران زده تر از آن چیزی است که بتواند به اوضاع سر و سامان ببخشد و مردم آسیب دیده را کمک کند! اما موضوع حائز اهمیت این است که چرا مسئولان برای توزیع اقلام ضروری اقدام نمی کنند؟ در روزهای آینده که قرار است به گفته هواشناسی سامانه بارشی دیگری وارد لرستان شود، مسئولان مدیریت بحران چه راه حلی را برای جلوگیری از مشکلات آتی در نظر گرفته اند؟
