محصولات تراریخته عبارتی است که در ماه های اخیر در رسانه ها و کمشکش های دولت و مجلس به کرات تکرار شده است. عبارتی که برای خود امروز طرفداران و مخالفان جدی و سرسختی را پیدا کرده است.
محصولاتی که از طریق مهندسی و اصلاح ژنهای یک ارگانیسم به دست میآیند، "تراریخته” میگویند. در این اصلاح ژنتیکی، "دی.ان.ای” موجودات با استفاده از روشهای درون شیشهای تغییر مییابد، یعنی دیانای (اسید نوکلئیک) پس از ایجاد تغییر در خارج از بدن آن موجود یا گیاه، به درون سلولهای آن منتقل میشود به نحوی که بتواند به جزیی از دیانای آن موجود تبدیل شود.
این تغییر میتواند موجب تولید فراوردههایی شود که برای مثال در محصولات کشاورزی صفات مطلوبی مانند مقاومت به آفات و تحمل خشکی،ایجاد کنند و این ویژگی را به نسلهای بعدی محصول انتقال دهند.
در سال 2014 مطالعه جامعی در مورد اثرات اقتصادی و کشاورزی محصولات تراریخته با توجه به تمام یافتههای پژوهشی بین سالهای 1995 تا 2014 انجام گرفت. نتایج این بررسی نشان داد که محصولات زراعی مقاوم به آفتکش، هزینه تولید پایینتری دارند و گیاهان مقاوم به حشرات به علت گرانتر بودن قیمت بذر، هزینه تولیدی تقریبا برابر با محصولات نرمال دارند.
عملکرد دسته نخست در حدود 9درصد و در مورد دسته مقاوم به حشرات 25 درصد افزایش نشان میدهد. همچنین این مطالعه نشان داد کشاورزانی که از محصولات تراریخته استفاده کرده بودند سود بیشتری (در حدود 69 درصد) نصیب خود ساخته بودند.
اگر چه محصولات تراریخته توانسته است سود بیشتری را نصیب کشاورزان کند اما به دلیل آنکه هنوز اثرات چنین محصولاتی بر انسان به طور قطع ثابت نشده است مصرف آن با نگرانی هایی همراه شده است و مخالفان از این منظر خواستار توقف تولید و توزیع چنین محصولاتی است که اکنون دولت خود را حامی آن می داند.
با این حال محمدحسین قربانی عضو کمیسیون بهداشت مجلس درباره وضعیت تولید محصولات تراریخته، به تابناک تهران گفت: ما بحثی در زمینه محصولات تراریخته با دستگاه های ذی ربط ازجمله محیط زیست و وزارت کشاورزی دنبال کردیم،بنابراین در تلاش هستیم با جمع آوری اطلاعات جامع وکامل در زمینه محصولات تراریخته،وضعیت و چگونگی این محصولات را برای افکارعمومی اطلاع رسانی کنیم.
نماینده مردم آستانه اشرفیه درمجلس شورای اسلامی با بیان اینکه محصولات تراریخته می تواند زنگ خطری برای تولید محصولات کشاورزی تلقی شود،ادامه داد: وزارت جهاد کشاورزی استراتژی برای تولید محصولات ارگانیک ندارد و این درحالی است که امروزه در برخی از کشورها همچون آمریکا سه الی 4 دهه است که برخی از کودهای شیمیایی و بسیاری از سمومی که ما امروزه درکشور استفاده می کنیم،منسوخ شده است.
عضوکمیسیون بهداشت ودرمان مجلس،یادآورشد:امروزه بحث ورود محصولات تراریخته به کشور می تواند آسیب جدی به محصولات ما وارد کند و حتی می تواند آلودگی بسیاری از محصولات ما را درپی داشته باشد و این درحالی است که محصولات تراریخته می تواند پیامد بسیار بدی در تغییرات سیستم ژنتیکی در بسیاری از محصولات را داشته باشد.
او در خاتمه گفت: هنوز سالم بودن وبی ضرر بودن محصولات تراریخته به اثبات نرسیده و محصولات تراریخته می تواند برای سلامت جامعه خطرناک باشد. این در حالی است که مردم انتظار دارند مسئولان کنترل بهینه بر روی محصولات داشته باشند و به نوعی مردم در زمینه مصرف کالا از جنس بهداشت عمومی به دولت اعتماد می کنند.