كورش بزرگ ، کشورهای شکست خورده را وادار به فرمانبرداری نمی کرد و آنان می توانستند فرمانروای خود را خود برگزینند،كه نام آن ساتراپ (ایالت) بود.
استوانهٔ کوروش پس از شکست دادن نبونعید و تصرف بابل، نوشته شده و سند و شاهد تاریخی پرارزشیاست. در سال ۱۹۷۱ میلادی، سازمان ملل متحد استوانهٔ کوروش را به همهٔ زبانهای رسمی سازمان منتشر کرد و بدلی از این استوانه در مقر سازمان ملل در شهر نیویورک قرار داده شد.
او بزرگ مردی صاحب شوکت بود و یکتاپرستی دادگر. ایرانیان همیشه تاریخ یزدان پرست بوده اند. مفسر معاصر قرآن حضرت آیت الله جوادی آملی هم تایید کرده اند که هیچ وقت «بت پرستی و الحاد در ایران نبوده است».
علامه طباطبایی که در صدق بصیرتش خلاف نیست به تصریح در اثر سترگش «تفسیر المیزان» بر نظر مولانا ابوالکلام آزاد صحه گذاشته که ذوالقرنین بزرگ که در قرآن آمده است همین کوروش کبیر است.
آیتالله مکارم شیرازی نیز در تفسیر نمونه همین نظر را تایید کردهاند و آیت الله معرفت نیز همین نظر را داشتهاند. همچنین محققین متعددی در هند نیز دلایلی در اثبات آن بیان کرده اند.
پیش از ایشان نیز مفسرین بزرگی، چون وَهب بن منبّه و محمد بن صائب کَلبی و یوسف بن موسی قطان تصریح کردهاند که ذوالقرنین همان سردار صالح تاریخ، کوروش کبیر است.
چراکه سلسله نبردهایش با جباران و صفات یادشده از ذوالقرنین در قران کریم با حضرت کوروش مطابقت دارد. هماو بود کسی که به درخواست قومی که نزدیک کوههای قفقاز میزیستند و از هجوم اقوام وحشی و بربر به تنگ آمده بودند، بر تنگهای میان دو کوه سدی از جنس آهن و مس ساخت. آن تنگه امروز تنگهی داریال نام دارد و حوالی شهر تفلیس است و از آن سد که از تکههای بزرگ آهن ساخته شده و روی آن مس مذاب ریخته شده بود، هنوز نشانهای هست و با اوصافی که قرآن درباره سد ذوالقرنین بیان کرده است کاملاً تطبیق میکند.
«{ذوالقرنین} گفت: آنچه پروردگارم مرا در آن تمکّن و قدرت داده {از مزد شما} بهتر است؛ پس شما مرا با نیرویی یاری دهید {تا} میان شما و آنان سدّی سخت و استوار قرار دهم. برای من قطعههای آهن بیاورید {و در شکاف این دو کوه بریزید، پس آوردند و ریختند} تا زمانی که میان آن دو کوه را هم سطح و برابر کرد، گفت: {در کوره ها} بدمید تا وقتی که آن {قطعههای آهن} را، چون آتش سرخ کرد. گفت: برایم مس گداخته شده بیاورید تا روی آن بریزم.» (آیات ۹۵ و ۹۶ سوره مبارکه کهف)
همچنین در تفلیس رودخانهای است به نام کورا که برگرفته از نام کورش است و یونانیها این رود را سیروس میگفتند که به معنی کوروش است.
ذوالقرنین به معنای صاحب دو «قرن» یا شاخ است و در نقش برجسته هخامنشی دشت مرغاب، کوروش با تاجی بر سر تصویر شده که دو شاخ همانند شاخهای قوچ بر آن دیده میشود.
به فرموده مفسر شهیر قرآن کریم آنچه این نظریه را تأیید میکند اوصاف اخلاقی حضرت کوروش است که یکتاپرستی دادگر و خردمندی اهل مروت بوده است که با ظالمان و یاغیان بر ستیز بوده و بر رعیت شفقت میورزیده است.
اینکه در سوره مبارکۀ کهف، خداوند او را خطاب میکند، برخی را بر آن داشته است که او از جملهی پیامبران الهی است و برخی را عقیده بر آن است که به معنای پیامبر بودن او نیست، اما در زمره بندگان صالح خداست. نظر علامه طباطبایی هم همین است: اجمالا اینکه در بیشتر روایات آمده است که ذو القرنین بندهاى از بندگان صالح خدا بوده، خدا را دوست مىداشت، و خدا هم او را دوست مى داشت، او خیرخواه خدا بود، خدا هم در حقش خیرخواهى نمود. (المیزان، جلد ۱۳، ص ۵۱۰)
آری بنیادگذار ایرانزمین، حضرت کوروش، مرد صالح خداست، یکتاپرستی بامرام، شجاع و بزرگمنش که مغرب و مشرق را مسخر خود ساخت.
تبلیغات
به راستی که خداوند خواسته بود تا ذوالقرنین صاحب شوکت و ثروت و قدرت باشد و دادگری کند: «ما به او در زمین، قدرت و ثروت دادیم و از هر چیزی {که برای رسیدن به هدف هایش نیازمند به آن بود} وسیلهای به او عطا کردیم.» (آیه ۸۴ سوره مبارکه کهف)
چه افتخاری از این بالاتر که این، وصف حضرت کوروش ماست. کسی که فصل تازهای در تاریخ گشوده است. تا پیش از او حکومتی پهناور وجود نداشت. دولت/شهرهایی بودند مثل بابل و هگمتانه و هرات و ... که هر کدام فرمانروایی داشتند و حمله میکردند و غنیمت میبردند و به نفع خود مردمان را کوچ میدادند، اما برای اولبار در تاریخ با حضرت کوروش بود که همه این دولت/شهرهای مجزا زیر سیطره یک حکومت بزرگ سامان یافتند.
تکتک آن فرمانروایان دولت/شهرها همگی به فرمان فرمانروای فرمانروایان، کوروش کبیر، درآمدند و این یعنی برای اولبار یک حکومت بزرگ سراسری تشکیل شد به نام هخامنشیان. چون کشتار و غارت پایان یافت و دولت/شهرها به دادو ستد پرداختند.
به تدریج برای نظم امور نظام دیوانی و حکمرانی ایجاد شد از جمله نظامی برای پرداخت دستمزد، طبقه بندی مشاغل، دادوستد مناطق و مالیات تدوین شدند. اقدامات زیادی در دوران سلسله هخامنشیان انجام شدند.
مثالی میزنم که به مدیریت آب مربوط باشد که مساله امروز ماست و البته مساله همیشه ایران زمین، و از این رو اولبار حفر قنات ابتکار ایرانیان در دوران هخامنشی بود. نمونهاش قنات گناباد خراسان که قبلاً به قنات کیخسرو (از پادشاهان هخامنشی) معروف بود، چون حدود ۲۵۰۰ سال پیش به دستور او ساختش آغاز شد و یکی از شاهکارهای مهندسی و مدیریت آب در جهان به شمار میرود. این قنات بیش از ۴۷۰ حلقه چاه دارد و ۳۳ کیلومتر طول که عمق مادر چاه آن ۳۰۰ متر است و ثبت جهانی شده است.