تراژدی تکراری ولی غم‌انگیز اعتیاد در خانواده‌ها
اعتیاد به مواد مخدر به عنوان مهم‌ترین مشکل اجتماع اگرچه همواره تکرار می‌شود اما همچنان تراژدی غم‌انگیز جامعه به‌حساب می‌آید.
به گزارش تابناک مازندران، معضل اعتیاد به مواد مخدر به‌عنوان مشکلی حل‌نشدنی در جامعه است که در سطح بهداشتی، اجتماعی و اقتصادی به عنوان تهدیدی در جامعه بوده و سبب ناهنجاری‌های فراوانی می‌شود.
معضل اعتیاد با ایجاد تهدیدهایی در سطح جامعه و خانواده به‌عنوان پدیده‌ای شوم تلقی می‌شود، چرا که قبح بسیاری از مسائل، ارزش‌ها و هنجارهای فرهنگی و اخلاقی را می‌شکند و به‌صورت رفتاری عادی در میان مبتلایان در می‌آید.
امروزه افزایش تعداد مبتلایان به اعتیاد آن‌هم در سنین پایین و از آغاز دوران نوجوانی و جوانی درگیری‌ها و تشویش‌های فراوانی برای خانواده‌ها ایجاد کرده است.
* افزایش آمار زنان معتاد در کشور
یکی از نکات برجسته‌ای که امروز دغدغه‌ای جدی برای خانواده‌ها محسوب می‌شود افزایش اعتیاد در بین زنان و افزایش مرگ و میر ناشی از سوء مصرف مواد مخدر از سوی مبتلایان است.
بر اساس آمارها بیش از 60 درصد جرایم به مواد مخدر مربوط می‌شود و همچنین علاوه بر اینکه سن اعتیاد نیز در جامعه کاهش یافته است، متأسفانه شاهد هستیم که زنان نیز در معرض این آسیب قرار گرفته و با ایجاد معضلات بهداشتی ناشی از روی آوردن به اعتیاد نگرانی‌های فراوانی را در میان خانواده‌ها و جامعه ایجاد کردند.
* اختاپوس هراس‌آور اعتیاد در حال توسعه
با وجود برنامه‌ریزی‌هایی که برای پیشگیری و مقابله با این اختاپوس هراس‌آور صورت می‌گیرد اما متأسفانه این چالش هر روز در سطح کشوری تسری پیدا کرده و خانواده‌های زیادی را درگیر خود می‌کند که این امر می‌تواند یا ناشی از برنامه‌ریزی درست و اصولی مسئولان دست‌اندرکار در این زمینه بوده و یا به‌دلیل ناتوانی در پیشگیری و مهار این پدیده شوم به‌صورت عادت در جامعه درآمده و کسی را یارای زدودن این بیماری در جامعه نیست.
اینکه چرا قدمی برای رهایی از این آفت و پاکسازی جامعه از این پدیده برداشته نمی‌شود، شاید به‌دلیل مخفی نگه‌داشتن آن از دید جامعه، خانواده و مسئولان است که با گسترش این معضل دیگر راهی برای مداوا باقی نمی‌ماند چرا که اعتیاد نوعی بیماری اجتماعی محسوب می‌شود که عوارض جسمی، روحی و روانی افراد را با خود بهدنبال دارد.
* اعتیاد دروازه ورود به خطرات تهدید‌آمیز
پدیده شوم اعتیاد نه‌تنها برای یک خانواده بلکه برای کل جامعه مضر است چرا که این بیماری در حقیقت دروازه ورود به خطرات تهدید‌آمیز اعم از کاهش قدرت ابداع، تفکر و تلاش در جامعه بوده و علاوه بر سستی بنیان خانوادگی، کاهش اعتقادات دینی را بهدنبال داشته و در مجموع خیلی تدریجی و به‌صورت مداوم بدنه خانواده‌ها و اجتماع را متزلزل می‌کند، به اندازه‌ای که راه برگشتی برای اصلاح و ترمیم باقی نمی‌گذارد.
* مازندران پنجمین استان پایلوت مبارزه اعتیاد
معاون فرماندار چالوس در جلسه ستاد هماهنگی مبارزه با مواد مخدر این شهرستان با اشاره به نام‌گذاری شعار امسال با عنوان «اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل»، گفت: در این‌باره باید به‌موضوع اعتیاد به‌عنوان بلایی خانمان‌‌برانداز به‌صورت جدی پرداخته شود.
حمید محمدی‌فیروز به برنامه‌های اساسی استانداری مازندران در مورد تحقق شعار سال اشاره کرد و افزود: استانداری مازندران برای سال 95 سه برنامه اصلی را در اولویت کاری خود قرار داده است که یکی از آنها در زمینه اعتیاد است که استان مازندران پس از استان‌های کرمان، کرمانشاه، همدان، سیستان و بلوچستان به‌عنوان پایلوت پنجمین استان کشور در این زمینه انتخاب شد.
وی اعتیاد را زیربنای تمام مشکلات جامعه از نطر جسمی، روحی روانی عنوان کرد و ادامه داد: این معضل بزرگ اجتماعی با ایجاد سستی در خانواده‌ها اثرات منفی زیادی بر جامعه گذاشته و باید به‌عنوان اولویت نخست جامعه و بهدنبال آن شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر محسوب شود.
* بسیج امکانات برای اثربخشی مطلوب
معاون فرماندار چالوس دیگر برنامه در دستور کار استانداری مازندران در سال‌جاری را موضوع طلاق برشمرد و اظهار کرد: در این‌باره نیز شهرستان‌های بابلسر و فریدونکنار به‌عنوان پایلوت درنظر گرفته شده است و به تبع آن سایر شهرستان‌ها نیز باید با جدیت تمام آن را دنبال کنند.
وی با تأکید بر استفاده از ظرفیت تمام دستگاه‌ها برای اثربخشی مطلوب این برنامه‌ها، بیان کرد: در سال گذشته سعی شد تا با تشکیل کارگاه‌های با عنوان راز خوشبختی و سبک زندگی توسط فرمانداری چالوس قدم‌هایی برداشته شود.
محمدی‌فیروز به برگزاری جلسات هفتگی با محوریت برنامه‌های مذکور از سوی دستگاه‌های فرهنگی تأکید کرد و افزود: برای نتیجه‌گیری از تلاش در زمینه کاهش معضل اعتیاد باید مسئولان کمیته‌های پنج‌گانه اقدامات انجام‌شده در این حوزه را ارائه کرده و بازدید از کمپ‌های ترک اعتیاد به‌صورت ماهانه در دستور کار آنها قرار گیرد تا نقاط قوت و ضعف در این زمینه شناسایی شود و به ارائه راهکارهای بهتر در این زمینه پرداخت.
* توجه به موضوع اعتیاد در مرزن‌آباد
وی با اشاره به اینکه در موضوع اعتیاد باید مجموعه شهرستان چالوس را مورد توجه قرار داد، تأکید کرد: متأسفانه در حوزه بخش مرزن‌آباد در این زمینه اقدامات لازم صورت نگرفت که در سال‌جاری باید به‌سمت کاهش و پیشگیری از اعتیاد در مرزن‌آباد با ایجاد کارگاه‌های آموزشی و اجرای برنامه‌های مناسب نیز توجه شود.
معاون فرماندار چالوس استفاده از ظرفیت آموزش و پرورش را در زمینه کاهش ابتلا به این بیماری ضروری خواند و اظهار کرد: آنچه که در ابتدای امر مهم به‌نظر می‌رسد این است که پیشگیری مقدم بر درمان است، بنابراین استفاده از ظرفیت تمام دستگاه‌ها در این مقوله ضروری بوده و باید مسائل فرهنگی را به این سمت سوق داد.
وی با اشاره به اینکه در آستانه ماه مبارک رمضان می‌توان هم خانواده‌ها و هم فرزندان را از آثار سوء این بلای خانمان‌سوز آگاه کرد، گفت: با توجه به اینکه بسیاری از خانواده‌ها، جوانان و نوجوانان از آسیب‌های مربوط به حوزه اعتیاد باخبر نیستند، در این زمینه مبلغان و روحانیون می‌توانند در ایام ماه مبارک رمضان همکاری کرده و با تبیین اثرات منفی ناشی از ابتلا به اعتیاد گام‌های مثبتی بردارند.
* افزایش تحقیقات محیطی به‌ویژه در نقاط آلوده
محمدی‌فیروز در پایان خواستار استمرار جلسات مربوط به مواد مخدر در شهرستان چالوس شد و گفت: ارائه برنامه‌ها از سوی مدیران دستگاه‌ها در زمینه کاهش این آسیب، توجه به دستگاه‌های حمایتی مانند کمیته امداد امام خمینی و بهزیستی، جدی دیدن بحث پیشگیری، استفاده از ظرفیت‌های موجود در شهرستان به‌ویژه اختصاص برنامه‌های خاص به آنها، استفاده از کارشناسان مجرب، استفاده از ظرفیت آموزش و پرورش در زمینه آموزش و افزایش تحقیقات محیطی به‌ویژه در محیط‌های آلوده از جمله راهکارهای اساسی برای اجرای درست برنامه‌های مربوط به اعتیاد است.
* اعتیاد تهدید بزرگ مانور جنگ نرم
جانشین فرماندهی انتظامی چالوس نیز با اشاره به اینکه مواد مخدر امروز در زمینه جنگ نرم مانور و تهدید بزرگی برای کشور ما محسوب می‌شود، اظهار کرد: با توجه به اینکه امروز شاهد هستیم که جوانان با سن کم علاقه‌مند به مواد مخدر شدند و این امر یعنی در فضاهای مجازی باید بسترسازی و فرهنگ‌سازی شود تا از آسیب‌ها در امان بمانند.
مجید رودگر با انتقاد از کاهش گرایش جوانان و نوجوانان برای حضور در میادین ورزشی، اظهار کرد: اگرچه در زمینه مقابله و مبارزه با معضل اعتیاد به مواد مخدر همه نگاه‌ها به‌سوی نیروی انتظامی است اما نیازمند حمایت تمام دستگاه‌ها در این زمینه است.
* مبارزه تنها راه پیشگیری نیست
وی با تأکید بر اینکه برای پیشگیری از این معضل مبارزه تنها راه نیست، افزود: باید با اجرای کارهای فرهنگی و بسیج امکانات از سوی تمام دستگاه‌ها در زمینه آموزش و آگاهی‌بخشی در این زمینه اقدام کرد و یکی از نهادهایی که باید در این زمینه پیشرو باشد، آموزش و پرورش به‌عنوان مهم‌ترین رکن آموزشی کشور است.
* آموزش خانواده‌ها با استفاده از کارشناسان مجرب
رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان چالوس نیز با تأکید بر اجرای کارهای فرهنگی در زمینه مقابله و پیشگیری با پدیده شوم اعتیاد گفت: در نخستین مرحله باید در زمینه آموزش خانواده‌ها به وسیله کارشناسان مجرب اقدام کرد.
حجت‌الاسلام علی‌اصغر مختاری با اشاره به اینکه در زمینه کاهش اعتیاد باید دستگاه‌هایی مانند دستگاه قضایی، آموزش و پرورش، دانشگاه‌ها و بهزیستی بیشتری نقش را دارند، افزود: اگرچه اعتیاد به مواد مخدر در بین جوانان و نوجوانان شیوع پیدا کرده است اما امروز از نظر نرم‌افزاری نیز جوانان ما معتاد شده و شاهد این مدعا حضور شبانه‌روزی و وابستگی آنها به شبکه‌ها مجازی و اینترنت است.
* تأثیرگذاری آموزش‌های تصویری در جامعه
وی با اشاره به نقش تأثیرگذار مبلغان و روحانیون در ماه مبارک رمضان در زمینه آموزش خانواده‌ها و جوانان بیان کرد: حضور علما در ماه رمضان و آموزش در این زمینه اگرچه تأثیرگذار است اما آموزش‌های سمعی و بصری نقش موثرتری داشته و با ارائه تصاویر و ویدئو اثرگذاری آگاهی‌بخشی افزایش می‌یابد.
رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی چالوس به تقویت ستاد مبارزه با مواد مخدر و حمایت از آن تأکید کرد و افزود: پخش کلیپ و فیلم‌های آموزشی قبل از آغاز جلسات شهرستانی، ایجاد سایت مختص مبارزه با اعتیاد و راه‌های مقابله با انواع اعتیاد در جامعه و همچنین ارائه گزارش‌ها و مقالات ویژه از سوی جراید بومی در زمینه انواع اعتیاد و راه‌های پیشگیری از آن می‌تواند در این باره موثر به‌شمار آید.
* همکاری سمن‌های فعال و تیم‌های اجتماع‌محور
رئیس اداره بهزیستی شهرستان چالوس برنامه‌ریزی جهت برگزاری کلاس‌های آموزشی با موضوع پیشگیری از اعتیاد و کاهش آسیب‌های اجتماعی در محیط‌های آموزشی، کار و محلات را از مهم‌ترین برنامه‌های بهزیستی در سال‌جاری برشمرد و اظهار کرد: قرار است تا با همکاری سمن‌های فعال و تیم‌های اجتماع‌محور و گروه همیاران سلامت روان کلاس‌های آموزشی برای پیشگیری از اعتیاد و کاهش آسیب‌های اجتماعی برگزار شود.
محمد گلچین‌مهر مشارکت با دستگاه‌های مرتبط برای برگزاری نمایشگاه‌های متنوع در مناسبت‌های مختلف را از دیگر برنامه‌های بهزیستی چالوس عنوان کرد و افزود: یکی از اقداماتی که در این زمینه انجام می‌شود بازدید از مراکز درمان و بازتوانی اعتیاد با مشارکت و همکاری ادارات مرتبط است.
* حمایت از گروه‌های معتادان گمنام
وی تعامل و همکاری با گروه‌های معتادان گمنام و در اختیار گذاشتن فضای اداره برای برپایی جلسات در ساعت‌های غیراداری را از دیگر برنامه‌های اداره بهزیستی چالوس خواند و ادامه داد: برنامه‌ریزی برای تداوم پاکی معتادان بهبود یافته، فراهم کردن و پرداخت تسهیلات اشتغال برای آنان و همچنین برگزاری کلاس‌های آموزشی مهارت‌های زندگی و کسب و کار برای ورود به بازار کار و تداوم شغل پایدار از جمله برنامه‌هایی است که در کاهش آسیب‌های اجتماعی و پیشگیری و درمان اعتیاد نقش موثری دارد.
رئیس اداره بهزیستی چالوس در پایان با اشاره به اینکه 90 درصد از عوامل اعتیاد منجر به جدایی زوجین می‌شود، گفت: با توجه به اینکه در آستانه ماه مبارک رمضان قرار داریم دعوت از روحانیون با همکاری اداره تبلیغات اسلامی شهرستان برای آموزش احکام اسلامی و زندگی معنوی در کمپ‌های ترک اعتیاد شهرستان در نظر گرفته شد.
* مشارکت جدی خانواده‌ها و جامعه
با توجه به گستردگی معضل اعتیاد در هر قشر و سنی از جامعه حتی امکان ابتلای فرزندان خود ما نیز در معرض این بلای خانمان‌سوز دور از ذهن نیست، اما آنچه که در این میان مهم است مشارکت جدی خانواده‌ها و جامعه برای رویارویی با این پدیده شوم است تا با عزم ملی شاید بتوان قدری از این معضل دردآور کاست.
شاید یکی از علت‌های ناموفق بودن در راه مبارزه با مواد مخدر نبود مشارکت جمعی و عمومی در زمینه پیشگیری و درمان باشد که با توجه به زمینه‌های متنوع در زمینه گرایش افراد به اعتیاد ضرورت مقابله با سوداگران رواج اعتیاد بیش از پیش احساس می‌شود.
نخستین گام در پیشگیری از معضل اعتیاد به مواد مخدر باید از سوی خانواده‌ها به‌عنوان نهادی امن و مطمئن برای نوجوان و جوان برداشته شود، زیرا خانواده با داشتن رابطه‌ای صمیمانه با فرزندان، ایجاد فضایی نشاط‌‌آور و با دادن پاسخ درست به نیازهای روانی و عاطفی فرزند خود می‌تواند، خلاهای موجود را که راهی برای گرایش فرزندان به این معضل است را پر کرده و همچنین قسمتی از بار مسئولیتی جامعه را بکاهد و با این‌کار از استرس و دغدغه برای خود نیز جلوگیری کند، چرا که یکی از دلایل گرایش به سمت مصرف مواد مخدر کمبود احساس و عاطفه بین فرزندان و والدین است.
* اعتیاد پایان کار نیست
دیگر راهکاری که در این بین می‌توان ارائه داد این است که برای کاهش آسیب‌های ناشی از پدیده شوم اعتیاد فرهنگ‌سازی در زمینه مبارزه با مواد مخدر و مسئولیت‌پذیری تمامی افراد جامعه در برابر این مشکل را می‌طلبد زیرا اگر خطرات مبتلابه این بیماری به‌درستی در جامعه تبیین شود قطعاً فرد با علم و آگاهی وارد این عرصه نشده و یا حتی در صورت افتادن در این دام، اعتیاد را پایان کار ندانسته و به این امر واقف می‌شود که ترک اعتیاد با همت و اراده به‌راحتی امکان‌پذیر است.
و سخن آخر اینکه اگرچه موضوع اعتیاد به‌عنوان تهدید نرم از سوی دشمنان برای ضربه زدن به‌نظام ما محسوب می‌شود اما هنوز نیز دیر نشده است و می‌توان با اجرای کارهای فرهنگی، آگاهی‌بخشی از سوی رسانه‌ها، خانواده، مدرسه، دانشگاه و جامعه این پدیده ضدارزشی را به‌عنوان توطئه و نقشه دشمن در میان خانواده و جوانان تبیین کرد تا شاهد این بداخلاقی‌ها در جامعه نبوده و به‌این ترتیب باری از مشکلات جامعه حداقل در حوزه اجتماعی برداریم، چرا که «ماهی را هر وقت از آب بگیرید؛ تازه است».