بدیهی است که جهانگردی نقش مهمی در پیشرفت یادگیری اجتماعی و ارائه ابزار اساسی و تقویت نتیجه گیری در تضمین میراث جهانی دارد. روز جهانی گردشگری در هر کشور و شهری که تمایل و علاقه به استفاده از انرژی این صنعت برای توسعه و پیشرفت خود دارد، از اهمیت ویژهای برخوردار است و این روز توسط فعالان بخش دولتی و خصوصی جشن گرفته میشود.
از سال ۱۹۸۰ هرساله بر طبق مصوبه سازمان جهانی گردشگری، روز ۲۷ سپتامبر (۵ مهر) به عنوان روز جهانی گردشگری در سراسر دنیا جشن گرفته میشود. در سال ۱۳۹۸ برای نخستین بار در تاریخ ایران، مراسم ملی روز جهانی گردشگری، خارج از پایتخت برگزار شد و استان سیستان و بلوچستان میزبان آن بود.
اهداف روز جهانی گردشگری
هدف از انتخاب و گرامیداشت چنین روزی، افزایش سطح آگاهی در مورد نقش گردشگری در جامعه و نشان دادن تاثیر گردشگری بر ارزشهای فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشورهای مختلف در دنیا است. این رویداد تلاش میکند که «اهداف توسعه هزاره» را پیگیری کند و تاکید کند که «صنعت گردشگری» میتواند نقش مهمی در رسیدن به این اهداف ایفا کند.
اهداف توسعه هزاره
اهداف توسعه هزاره، ۸ هدف مشترک زیر هستند که سازمان ملل متحد در سال ۲۰۰۰ بر سر آنها توافق کرد.
آرمان ۱: از بین بردن فقر شدید و گرسنگی
آرمان ۲: دست یافتن به آموزش ابتدایی همگانی
آرمان ۳: گسترش و ترویج برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان
آرمان ۴: کم کردن مرگ کودکان
آرمان ۵: بهبود سلامت مادران
آرمان ۶: مبارزه با ایدز، مالاریا و دیگر بیماریها
آرمان ۷: تضمین پایداری محیط زیست
آرمان ۸: گسترش مشارکت جهانی برای توسعه
استان همدان در سال ۲۰۱۸ سابقه درخشانی از برگزاری رویدادهای بین المللی "پایتخت گردشگری کشورهای آسیایی در سال ۲۰۱۸ و چهلمین نشست اعضاء وابسته سازمان جهانی جهانگردی" را به یدک میکشد.
در سالی که گذشت نشست عمومی اعضای وابسته سازمان جهانی گردشگری (#UNWTO) در همدان برگزار شد که حاضران در این نشست علاوه بر تبادل نظر برای اقدامات آتی، درخصوص چارچوب کلی فعالیتهای اعضای این نهاد در سال ۲۰۱۹ به توافق رسیدند. خط مشی کلی تصویر شده در این نشست را میتوان همراستا با اهداف کلی درنظر گرفته شده در چارچوب اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد بر مبنای سند چشمانداز سال ۲۰۳۰ میلادی دانست؛ با این تفاوت که در نقشه راه پیشبینی شده برای سال ۲۰۱۹، حضور عنصر «گردشگری و تحول دیجیتال» که شعار روز جهانی گردشگری در سال جاری میلادی بود، بیش از هر زمانی مشهود است. «نوآوری و تحول دیجیتال»، «سرمایهگذاری و کارآفرینی»، «آموزش و ایجاد اشتغال»، «امنیت سفر و کاستن از مشکلات آن»، «پایداری اجتماعی، فرهنگی و محیطزیستی»، «تبادل اقدامات و تجارب موفق»، «استراتژیهای ارتباط گیری و پیشرفت» و «برگزاری نشستها و دیدارهایی برای بخش خصوصی در چارچوب فعالیتهای UNWTO و رویدادهای بینالمللی» محورهای عمدهای هستند که اعضای وابسته سازمان جهانی گردشگری برای فعالیتهای خود در سال ۲۰۱۹ در نظر گرفتند.
در سال ۲۰۱۹ همدان بار دیگر نیز فرصت را مغتنم شمرد و چراغ روشن شده توسعه گردشگری همدان را گرم و فروزان نگه داشت. همزمان با گرامیداشت روز جهانی جهانگردی در همدان ششمین #اجلاس_جهانی_راه_ابریشم برگزار شد. اجلاسی که در آن تفاهم نامهای بین شهردار همدان و دبیر کمیسیون ملی یونسکو در خصوص توسعه گردشگری و تشکیل دفتر یونسکو در همدان و همچنین تشکیل دفتر برای ثبت اثار طبیعی کشور به امضاء طرفین رسید.
شعارهای سازمان جهانی گردشگری در گذر زمان
سال کشور میزبان شعار
۲۰۲۰ بازار مشترک کشورهای آمریکای جنوبی (مرکوسور) ایجاد صلح، ترویج دانش
۲۰۱۹ هند گردشگری و مشاغل؛ آیندهای بهتر برای همه
۲۰۱۸ مجارستان گردشگری و تحول دیجیتالی
۲۰۱۷ قطر گردشگری پایدار ابزاری برای توسعه
۲۰۱۶ تایلند گردشگری برای همه؛ ترویج دسترسی جهانی
۲۰۱۵ اسپانیا یک میلیارد گردشگر، یک میلیارد فرصت
۲۰۱۴ مکزیک گردشگری و رشد اجتماعی
۲۰۱۳ مالدیو گردشگری و آب؛ حفاظت از آینده مشترک
۲۰۱۲ اسپانیا گردشگری و انرژی پایدار
۲۰۱۱ مصر گردشگری و پیوند فرهنگها
۲۰۱۰ چین گردشگری و تنوع زیستی
روز جهانی گردشگری ۲۰۱۹ | گردشگری و مشاغل؛ آیندهای بهتر برای همه
سازمان بین المللی کار در سال ۲۰۱۹، گزارشی با عنوان "کار برای یک آینده روشن تر: گزارش کمیسیون جهانی در مورد آینده کار" منتشر کرد. این گزارش نیروهای متحول کننده در جهان شامل فناوری، تغییرات آب و هوایی، آمار و جهانی سازی را مد نظر قرار داده و خواستار برنامهای انسان محور برای آینده کار شده است.
به دلیل تمرکز سازمان جهانی جهانگردی، بر مهارت ها، آموزش و شغل در سال جاری، شعار "گردشگری و مشاغل؛ آیندهای بهتر برای همه" به این روز اختصاص داده شده و کشور هند، میزبانیِ نشست سالیانه این روز را بر عهده گرفته است.
چرا این شعار؟
در آخرین به روزرسانی سازمان جهانی گردشگری، تعداد گردشگران به میزان ۳.۳ درصد به طور میانگین از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۳۰ افزایش پیدا میکند. این موضوع نشان دهنده سفر بیشتر ۴۳ میلیون گردشگر جهانی در هرسال و رسیدن به عدد یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون گردشگر تا سال ۲۰۳۰ است.
امروزه کشورهایی همانند آمریکا که بزرگترین تولید کننده نفت در جهان است، بالاترین آمار جذب گردشگر را به خود اختصاص داده است و این بخش را به عنوان یکی از منابع مهم درآمدی خود مدنظر قرار میدهد.
در خاورمیانه و شمال آفریقا نیز کشورهایی همچون قطر، امارات متحده عربی و بحرین که همچون ایران از منابع نفت و گاز برخور دارند، سهم عمدهای از درآمدهای خود را از طریق این صنعت کسب میکنند و سه رتبه اول جذب گردشگر را در رده بندی جهانی در این منطقه به خود اختصاص داده اند.
از طرفی برطبق اعلام سازمان بین المللی کار (ILO)، نرخ بیکاری در جهان بالاست و در سال ۲۰۱۸ به بالاتر از ۱۹۰ میلیون نفر رسیده است؛ بنابراین، همه کشورها باید برای ایجاد مشاغل بیشتر و بهتر شرایطی را ایجاد کنند و فناوری جدید میتواند نقش اساسی در رسیدن به این هدف داشته باشد.
نرخ رشد صنعت گردشگری در نرخ رشد اقتصادی جهان و تجارت بین المللی پیشتاز است. این صنعت با تاثیر بسیار زیاد بر نیروی کار انسانی میتواند با سازمان بین المللی کار در برنامه انسان محور برای آینده متحد شود. نقش گردشگری در ایجاد شغل اغلب کم ارزش در نظر گرفته میشود؛ این درحالی است که گردشگری مستقیما باعث ایجاد ۱۰ ٪ از مشاغل جهان شده است و به دلیل پتانسیل ایجاد مشاغل مناسب، در سند ۲۰۳۰ یونسکو (اهداف توسعه پایا) سهمی برای آن در نظر گرفته اند. همچنین سیاستهای جدید برای به حداکثر رساندن پتانسیلهای گردشگری برای ایجاد مشاغل بیشتر و بهتر به ویژه برای زنان و جوانان، لازم است. این سیاستها باید با پیشرفتهای فناوری ترکیب شوند و آنها را منعکس کنند. در خصوص آموزش در حوزه گردشگری نیز میتوان گفت: مهارتهای گردشگری آموزش داده شده و مواردی که کارفرمایان گردشگری به آن احتیاج دارند، با یکدیگر تطابق ندارند و سیاستها و اقدامات باید در جهتی هدایت شوند که بتوانند این عدم تطابق را برطرف کنند. در نهایت این امر مستلزم یک رویکرد جامع برای آینده کار در گردشگری است که باید با تقویت همکاری بین همه مجریان، از جمله بخشهای دولتی و خصوصی همراه شود.
شعار سازمان جهانی جهانگردی در سال ۲۰۲۰
بنا به توصیه کمیسیون منطقهای آمریکا، از شورای اجرایی خواسته شده است که Mercosur (مرکوسور) به عنوان میزبان جشن رسمی روز جهانی گردشگری ۲۰۲۰ پیشنهاد شود.
بازار مشترک کشورهای آمریکای جنوبی (مرکوسور) تعدادی از کشورهای آمریکای لاتین را در بر میگیرد (جمهوری فدرال برزیل، جمهوری آرژانتین، جمهوری پاراگوئه، ونزوئلا و جمهوری اروگوئه). این منطقهٔ تجارت آزاد را میتوان بخش عمده و اصلی آمریکای جنوبی به ویژه در زمینه اقتصادی بشمار آورد. هدف مرکوسور آسان سازی بازرگانی و همچنین تسهیل جریان کالا، پول و افراد میاد کشورهای عضو است.